شیوه نامه اجرایی برنامه درسی رشته کارشناسی ارشد پرستاری سلامت جامعه مصوب 1400
مقدمه:
جهت نیل به اهداف آموزشی و پژوهشی، مهم ترین رویکرد رعایت و اجرای صحیح برنامه آموزشی می باشد . آخرین برنامه آموزشی رشته کارشناسی ارشد پرستاری سلامت جامعه مصوب 1400 به تصویب رسیده و برای اجرا به دانشگاه های علوم پزشکی ارسال گردیده است. لذا به منظور تطبیق آرایش ترمی و اجرای صحیح فرآیندهای آموزشی و پژوهشی مرتبط با برنامه فوق، این شیوه نامه تدوین گردیده است.
تعاریف
برنامه آموزشی: عبارتست از تعیین اهداف آموزشی و پیش بینی عملیات و فعالیتهای آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی از قبل تعیین شده با توجه به امکانات و محدودیت های آموزشی و همچنین نظام ارزشی جامعه.
کوریکولوم: کوریکولوم عبارتست از آنچه که بایـد در یـک برنامـه آموزشـی رخ دهد، آنچه هدف آموزش دهنده می باشد و آنچه در راه این هدف انجام می گیرد.
هدف کلی
هدف کلی آموزش پرستاری در مقطع کارشناسی ارشد پرستاری سلامت جامعه، تربیت افرادی است که قادر باشند به عنوان عضوی از تیم سلامت به ارائه خدمات مراقبتی و بهداشتی ، آموزشی ، پژوهشی ، مشاوره ای ، مدیریتی و حمایتی و توانبخشی جهت تامین ، حفظ و ارتقاء سلامت فرد ، خانواده و جامعه بپردازند.
وظایف حرفه ای دانش آموختگان
وظایف حرفه ای دانش آموختگان با توجه به نقش های مراقبتی و بهداشتی ، آموزشی ، پژوهشی ، مشاوره ای ، مدیریتی و حمایتی ،و توانبخشی عبارتند از :
در نقش پیشگیری:
· مشارکت در ایمن سازی جامعه در قالب برنامه های معاونت بهداشتی
· مشارک در طرح های غربالگری در نظام سلامت نظیر: طرحهای غربالگری سرطان ها، بیماریهای واگیر و غیرواگیر، بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای
· مشارکت در برنامه های پیشگیرانه نظام سلامت (برنامه های ارتقای سلامت افراد، خانواده ها و جامعه) بیماریابی در قالب برنامه های نظام سلامت و ارائه گزارش به مسئولین )
· همکاری در بررسی و تحلیل وضعیت و تشخیص مشکلات سلامت در سطح جامعه
در نقش مراقبتی
· ارائه خدمات پرستاری به گروه های هدف دارای اولویت نظیر زنان، سالمندان، کودکان و نوجوانان، افراد ناتوان، کارگران و غیره
· ارائه مراقبت های پرستاری در مراکز بهداشتی در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع
· پیگیری وضعیت سلامت مددجو و خانواده در منزل با انجام بازدید و ارائه مراقبت های خاص پرستاری و آموزش های ضروری در منزل و ارجاع در صورت لزوم
· ارائه مراقبتهای فوری پرستاری به آسیب دیدگان در صحنه هایی که دچار سوانح و بلایا شده اند.
· جلب مشارکت مددجو و خانواده در کلیه تصمیم گیری های مرتبط با سلامت جامعه
· مشارکت و همکاری با سایر اعضاء گروه سلامت در ارائه خدمات سلامتی
· مشارکت با نهادهای اجتماعی جهت ارائه خدمات به گروه های محروم و فاقد دسترسی به خدمات سلامتی
· کمک به پزشک خانواده برای ارائه خدمات پرستاری در جامعه تحت پوشش
در نقش آموزشی
· توانمندسازی فرد، خانواده و جامعه در ارتباط با سلامت
· آموزش فرد، خانواده و جامعه در سطوح پیشگیری براساس نیازها
· به کارگیری دانش، روشها و فناوری های نوین در ارائه خدمات آموزشی
· مشارکت و همکاری در آموزش دانشجویان دوره های کارشناسی و کارکنان نظام سلامت در عرصه های ارائه خدمات سلامت
· مشارکت در تدوین دستورالعملهای آموزشی در برنامه های حاکمیت بالینی
در نقش مشاوره ای
· همکاری در ارجاع فرد و خانواده در نظام سلامت
· تحلیل، شناسایی مشکلات پرستاری در جامعه و ارائه راهکارهای اصلاحی به مسئولین مربوطه
در نقش مدیریتی
· مشارکت در سیاستگذاری های پرستاری در جامعه
· همکاری در برنامه ریزی و اجرای برنامه های تأمین سلامت در جامعه، با تأکید بر خدمات پرستاری
· همکاری در مدیریت بحران های اجتماعی در زمینه پرستار
در نقش پژوهشی
· همکاری و مشارکت در انجام و توسعه پژوهش های سلامت محور و مبتنی بر جمعیت در نظام سلامت در رشته پرستاری جامعه (Health System Research)
· پیشنهاد و اجرای طرح های بنیادی و کاربردی
· انجام پژوهش و ارایه مقاله در کنگره های ملی و بین المللی در راستای پرستاری سلامت جامعه
· انتشار، انتقال دانش و به کارگیری نتایج تحقیقات در جهت توسعه و ارتقای سطح کیفیت خدمات بهداشتی – درمانی، توانبخشی و مراقبتهای پرستاری در جامعه
در نقش توانبخشی :
نقش توانبخشی پرستار ، بکارگیری علم و هنر به منظور ارتقاء عمل کرد سازگارانه مددجو در ابعاد جسمی – حرکتی ، روانی – اجتماعی و اخلاقی با وظایف زیر می باشد:
· آموزش فعالیت های روزمره زندگی بر حسب توانایی مددجو
· فراهم کردن محیطی مناسب جهت بیان احساسات و نگرانی های مددجو و خانواده حمایت و تشویق مددجو و خانواده در برنامه های مراقبتی
· کمک به مددجو و خانواده در تطابق با تغییرات ایجاد شده ناشی از موقعیت خاص مددجو
· هماهنگی و همکاری با سایر اعضاء تیم سلامت و توانبخشی
· کمک به مددجویان در جهت استفاده از حداقل توانمندیهای خود به منظور خودکفایی و کسب استقلال
توانمندی های مورد انتظار دانش آموختگان:
الف: توانمندی های پایه مورد انتظار:(General Competencies)
· مهارت ارتباطی
· آموزش
· پوهش و نگارش مقالات علمی
· تفکر نقادانه و مهارت های حل مساله
· مهرت های مدیریت (سیاست گذاری، برنامه ریزی، سازمان دهی، پایش، نظارت و کنترل، ارزشیابی) مبتنی بر شواهد
· حرفه ای گری (Professionalism)یادگیری مادام العمر
· مهارت های عملی پرستاری
استراتژی های یاددهی یادگیری
بر اساس آنچه در برنامه آموزشی آمده است این برنامه بر راهبردهای آموزش مبتنی بر وظایف، آموزش جامع نگر، آموزش جامعه نگر، آموزش مبتنی بر مشکل، آموزش مبتنی بر موضوع، آموزش بیمارستانی، آموزش مبتنی بر شواهد و آموزش سیستماتیک استوار است. بنابراین گروه پرستاری در آموزش های خود رویکردهای فوق را مد نظر قرار داده و از آنها استفاده خواهد نمود.
روش ها و فنون آموزشی:
· در مباحث نظری از روش های آموزشی سخنرانی، پرسش و پاسخ، بحث در گروه های بزرگ و کوچک، آموزش از طریق کار در تیم (Team Based Learning)، کارگاه های آموزشی، ژورنال کلاب ، ارایه مورد بیماری و ارایه کنفرانس استفاده خواهد شد.
· مباحث عملی: از روش آموزشی مستقیم و شبیه سازی از طریق کار با مانکن و در سالن پراتیک استفاده خواهد شد.
· روشهای آموزشی مورد استفاده در کارآموزی و کارورزی: روش کار Case Method خواهد بود و از روش های آموزشی راند بیماران، مشاهده مستقیم و بازخورد، کنفرانس های درون بخشی، ارایه case، کارپوشه و لاگ بوک استفاده می شود.
فرایندهای ارزیابی دانشجویان
· ارزیابی به صورت تکوینی و نهایی انجام خواهد گرفت.
· در دروس نظری ارزیابی تکوینی به صورت کوئیز و آزمون میان ترم خواهد بود. ضمن اینکه اساتید می توانند از کنفرانس های کلاسی ، تکالیف و ارایه مورد بیماری نیز برای ارزیابی تکوینی استفاده کنند.
· ارزیابی نهایی (summative) در دروس نظری به صورت آزمونهای چندگزینه ای، EMQ، صحیح غلط، آزمون شفاهی و آزمون تشریحی استفاده می شود. آزمون ها باید به نحوی انجام گیرد که سطوح مختلف توکسونومی بلوم را در حیطه شناختی پوشش دهد.
· در دروس عملی ارزیابی از طریق آزمون ساختارمند عینی انجام خواهد گرفت.
· در دروس کارآموزی و کارورزی ارزیابی دانشجو با استفاده از مشاهده مستقیم ، چک لیست های ارزیابی، پورتفولیو ، لاگ بوک و ارزیابی 360 درجه انجام می شود.
· در ارزیابی دانشجو در هرکدام از دروس اساتید موظف به استفاده از دو نوع آزمون می باشند.
· قبل از آزمون ها اساتید موظف به تهیه جدول بلوپرینت آزمون می باشند.
· کلیه آزمون های کتبی پس از آزمون باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.
فرایندهای ارزشیابی کوریکولوم
1. تعیین ، انتخاب ، پالایش ، یا تغییر غایت های برنامه و هدف های ارزشیابی
2. مشخص کردن استاندار ها / هدف ها
3. تهیه طرح ارزشیابی مناسب
4. انتخاب یا تولید روش های جمع آوری داده ها
5. جمع آوری داده های مناسب
6. پردازش ، خلاصه کردن و تحلیل داده ها
7. مقایسه داده ها با استانداردها
8. گزارش و بازخورد دادن از نتایج
· ارزشیابی برنامه از نظر ذینفعان بر نامه شامل اعضای هیئت علمی، کارشناسان، دانشجویان و دانش آموختگان انجام می شود.
· ارزشیابی برنامه شامل درونداد، فرآیند و برونداد می باشد.
حوزه های ارزشیابی |
سؤالات ارزشیابی |
منبع ارائه اطلاعات |
روش و ابزار گردآوری اطلاعات |
زمان و تناوب گردآوری اطلاعات |
فرد یا افراد مسئول گردآوری اطلاعات |
مبنای تفسیر اطلاعات ارزشیابی |
پذیرش دانشجو |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
منابع و امکانات |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
برنامه آموزشی |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
هیئت علمی |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
فراگیران |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
یاددهی و یادگیری |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|||
سنجش و ارزیابی |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
تحقیقات و فن آوری |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
دانش آموختگان |
|
|
|
|
|
|
چک لیست ارزیابی برگزاری دوره ها/برنامه های آموزشی
نام گروه برگزار کننده : عنوان دوره : سال و مقطع تحصیلی :
تاریخ اجرای دوره : تعداد دانشجویان:
تاریخ اجرای دوره (شروع وپایان دوره) : محل برگزاری :
نام و نام خانوادگی مدرس دوره : تاریخ نظارت بر اجرای دوره :
نام و نام خانوادگی ناظر:
ردیف |
|
عنوان |
امتیاز مطلوب |
امتیازکسب شده |
1 |
فرایند قبل از اجرای دوره |
تدوین دوره آموزشی طبق طرح درس مبتنی بر کوریکولوم مصوب |
2 |
|
3 |
پوشش کامل محتوای کوریکولوم در طرح درس |
2 |
|
|
4 |
بررسی صالحیت مدرسان (مدرک مرتبط – سابقه تدریس – تجریه مرتبط – شایستگی عمومی ) |
2 |
|
|
5 |
هماهنگی با مدرسین دوره قبل از اجرا ( در خصوص زمان اجرای دوره – ارائه دروس – محتوای آموزشی ) |
2 |
|
|
6 |
تهیه طرح درس و برنامه زمانبندی دوره آموزشی توسط مدرسین |
2 |
|
|
7 |
تهیه منابع علمی موردنیاز (جزوه – کتاب – نرم افزار و ...) |
2 |
|
|
8 |
آماده نمودن وسایل کمک آموزشی مورد نیاز دوره |
2 |
|
|
9 |
فرایند احرای دوره |
توجیه دانشجویان در خصوص اهداف ، محتوا، نحوه ارائه دروس و مقررات آموزشی توسط مسئول دوره |
2 |
|
10 |
ارائه دروس توسط مدرسین بر اساس سرفصل دروس و طرح درس |
2 |
|
|
11 |
برگزاری پیش ازمون و پس آزمون |
2 |
|
|
12 |
اجرای دوره آموزشی مطابق با برنامه زمانبندی |
2 |
|
|
13 |
اجرای ارزشیابی تکوینی و نهایی |
2 |
|
|
14 |
ارائه سؤالات در بازه زمانی مقرر به کمیته امتحانات |
2 |
|
|
15 |
اعلام نمرات در اسرع وقت به مدیر گروه و سایت سما |
2 |
|
|
16 |
انجام ارزشیابی دوره و مدرس توسط دانشجویان |
2 |
|
|
17 |
فرایند پس از اجرای دوره |
تحلیل نتایج ازمون و اصالح آزمون با توجه به نتیجه تحلیل |
2 |
|
18 |
برنامه ریزی جهت اصلاح دوره بر اساس نظر سنجی از فراگیران |
2 |
|
|
19 |
استخراج وتحلیل نتایج ارزشیابی دوره و مدرس |
2 |
|
|
20 |
انجام فعالیتهای مداخله ای براساس تحلیل نتایج ارزشیابی دوره |
2 |
|
|
21 |
ارائه نتایج دوره به مدیر گروه |
2 |
|
|
جمع |
|
42
|
|